Bảo tàng tỉnh Nam Định tổ chức triển khai thực hiện Đề án “Đẩy mạnh các hoạt động học tập suốt đời trong các thư viện, bảo tàng, nhà văn hóa, câu lạc bộ” của Chính phủ
1. Bảo tàng tỉnh Nam Định là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, được xếp hạng II trong hệ thống Bảo tàng Việt Nam. Hiện nay, Bảo tàng tỉnh Nam Định đang lưu giữ, bảo quản, trưng bày hơn 23.500 tài liệu, hiện vật phản ánh khá toàn diện về lịch sử tự nhiên và xã hội của tỉnh, trong đó có 04 nhóm bảo vật quốc gia, 19 sưu tập hiện vật quý hiếm.

Các di tích phụng thờ Đức thánh Triệu Việt Vương trên địa bàn tỉnh Nam Định, thực trạng quản lý và phát huy giá trị
1. Tỉnh Nam Định có vị trí địa lý tọa lạc về phía Nam đồng bằng sông Hồng với địa hình đồng bằng kết hợp có núi, sông và biển, do đó trên địa bàn tỉnh, ở từng khu vực địa lý hành chính đều dày đặc những dấu ấn văn hoá truyền thống được thể hiện qua các công trình di tích tín ngưỡng như: Đình, đền, miếu, phủ, lăng mộ và từ đường dòng họ. Tính đến thời điểm hiện tại, tỉnh Nam Định có 1.348 di tích trong danh mục kiểm kê được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt, công bố, trong đó có 02 di tích xếp hạng quốc gia đặc biệt, 85 di tích xếp hạng quốc gia và 297 di tích xếp hạng cấp tỉnh

Thân vệ Đại tướng quân Trần Nhân Trứ
Làng Đô Quan, xã Yên Khang, huyện Ý Yên ngày nay, xưa kia có tên là Quán Đổ Phường, đến thời Lê Hồng Đức thứ 3 (1472) đổi thành Đô Quan, với nghĩa là nơi tụ hội mọi sự tốt đẹp. Mảnh đất Đô Quan là quê hương của Thân vệ đại tướng quân Trần Nhân Trứ, một danh tướng thời Trần, người có nhiều công lao trong các trận đánh của quân dân nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên - Mông thế kỷ XIII.

Danh tướng Nguyễn Đăng
Danh tướng Nguyễn Đăng, người xã Hà Dương, trấn Nghệ An, nay là xã Hà Dương, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa. Ông là người có công hộ giá đưa thi hài vua Trần Duệ Tông ra khỏi Chiêm Thành trong trận đánh thành Đồ Bàn năm 1377. Dưới thời vua Trần Anh Tông (1293-1314), tại xã Bình An, châu Đàm, trấn Thanh Hóa có ông Nguyễn Phụ Quốc, giữ chức Nội thư Chính đường đại Hành khiển, phán thủ trấn Nghệ An. Ông Nguyễn Phụ Quốc hiếm hoi, đến năm 40 tuổi lấy người con gái xã Hà Dương sinh ra được người con trai đặt tên là Nguyễn Đăng.

Công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn tỉnh Nam Định sau 05 năm thực hiện Chỉ thị số 41-CT/TW ngày 05/02/2015 của Ban Bí thư (khóa XI) về việc “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý và tổ chức lễ hội”
Tỉnh Nam Định có vị trí địa lý tọa lạc về phía Nam đồng bằng châu thổ sông Hồng, là nơi bảo tồn nhiều di tích lịch sử - văn hóa và lễ hội dân gian truyền thống đặc sắc. Trong những năm qua, tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh tiếp tục phát triển ổn định và có nhiều chuyển biến tích cực; đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân đã được nâng lên, tạo điều kiện thuận lợi để công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn tỉnh từng bước đi vào nền nếp với nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, phát huy được vai trò chủ thể, năng lực sáng tạo của nhân dân, góp phần giáo dục truyền thống, tôn vinh người có công với dân, với nước, tạo khí thế vui tươi, lành mạnh cho các tầng lớp nhân dân. Bên cạnh công tác quản lý và tổ chức tốt các hoạt động lễ hội, các địa phương trong tỉnh còn chú trọng, tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, phát huy giá trị các di tích lịch sử - văn hoá và duy trì các phong tục, tập quán tốt đẹp của quê hương.

Quốc công Đặng Tất và danh tướng Đặng Dung hai nhân vật lịch sử kiệt xuất thời Hậu Trần
Quốc công Đặng Tất (1357-1409) và dang tướng Đặng Dung (1373 - 1414) là hai nhân vật lịch sử kiệt xuất có nhiều đóng góp trong công cuộc kháng chiến chống quân xâm lược nhà Minh của nhân dân ta thời Hậu Trần. Vì vậy, khi nghiên cứu về thân thế, sự nghiệp của Quốc công Đặng Tất, không thể không đề cập tới tướng quân Đặng Dung. Sự nghiệp đấu tranh, ý chí, lòng quả cảm trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược nhà Minh của tướng quân Đặng Dung cũng là kế tục sự nghiệp do thân phụ Quốc công Đặng Tất để lại.

Phong tục “Đầu năm mua Muối” và Muối trong đời sống văn hóa, tín ngưỡng của người Việt
Không biết tự bao giờ, cứ mỗi độ Tết đến Xuân về, trong dân gian thường truyền tụng câu phương ngôn: “Đầu năm mua Muối” để nói về phong tục tập quán của người Việt Nam trong những ngày đầu năm mới.

Hội bảo vệ và phát huy di sản “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” tỉnh Nam Định tham gia ủng hộ Quỹ phòng, chống dịch bệnh Covid-19
Hưởng ứng lời kêu gọi phát động cả nước chung sức sớm chiến thắng dịch bệnh Covid-19 của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc; lời kêu gọi toàn dân đoàn kết, ra sức phòng, chống dịch Covid-19 của Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; của Tỉnh ủy, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban nhân dân; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Nam Định. Ban chấp hành Hội bảo vệ và phát huy di sản “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” tỉnh Nam Định đã có thư kêu gọi, vận động các hội viên của Hội phát huy truyền thống yêu nước, bằng tình cảm, trách nhiệm, tùy theo điều kiện khả năng, tích cực tham gia ủng hộ vật chất, tinh thần để hỗ trợ công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

Đẩy mạnh tuyên truyền thực hiện nếp sống văn minh trong cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo tại các di tích xếp hạng trên địa bàn tỉnh Nam Định
Tỉnh Nam Định có vị trí địa lý tọa lạc về phía Nam đồng bằng châu thổ sông Hồng, là nơi bảo tồn, lưu giữ các giá trị văn hóa truyền thống với nhiều di tích lịch sử - văn hóa và lễ hội dân gian truyền thống đặc sắc. Theo số liệu kiểm kê di tích được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt, công bố, hiện nay toàn tỉnh có 1.330 di tích, trong đó có 02 di tích xếp hạng quốc gia đặc biệt, 85 di tích xếp hạng quốc gia, 307 di tích xếp hạng cấp tỉnh. Trên địa bàn tỉnh, hàng năm diễn ra hơn 100 lễ hội, trong đó có 01 Di sản “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” đã được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; 06 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Bên cạnh các hoạt động lễ hội truyền thống, Hội chợ Viềng Xuân tổ chức tại Quần thể di tích Phủ Dầy (xã Kim Thái, huyện Vụ Bản); Chùa Đại Bi (thị trấn Nam Giang, huyện Nam Trực) và Lễ Khai ấn đền Trần (phường Lộc Vượng, thành phố Nam Định) từ lâu đã trở thành điểm đến thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước về tham dự.

Hội nghị công bố quyết định của UBND tỉnh Nam Định thành lập Bảo tàng tỉnh Nam Định và Trung tâm Thể thao thành tích cao tỉnh Nam Định
Thực hiện Thông báo số 47-TB/TU ngày 19/11/2020 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về chủ trương thực hiện các Đề án hợp nhất các đơn vị sự nghiệp công lập theo Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, thực hiện trong năm 2020; Quyết định số 2939/QĐ-UBND ngày 08/12/2020 của Chủ tịch UBND tỉnh về việc thành lập Bảo tàng tỉnh Nam Định trên cơ sở hợp nhất Ban Quản lý Di tích & Danh thắng và Bảo tàng thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Lễ Khai ấn đầu xuân tại Đền Trần - Nam Định
Về nguồn gốc lịch sử: Đến nay tuy chưa phát hiện được tài liệu, sử sách nào ghi chép cụ thể về nguồn gốc, lịch sử của lễ Khai ấn đền Trần. Nhưng thực tế đây là một tục lệ có từ lâu đời, được nhân dân làng Tức Mặc gìn giữ, duy trì qua nhiều thế hệ. Hiện nay, lễ hội đền Trần trong đó có nghi lễ Khai ấn đầu xuân đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Họp hội đồng khoa học xét duyệt, xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa tỉnh Nam Định năm 2021
Ngày 24/9/2021, tại Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nam Định, Hội đồng xét duyệt hồ sơ khoa học xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa tỉnh đã tổ chức Hội nghị xét duyệt, xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa tỉnh Nam Định năm 2021. Tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở VHTTDL Nam Định, Chủ tịch Hội đồng Khoa học chủ trì hội nghị. Tham dự hội nghị có các thành viên Hội đồng khoa học (HĐKH) gồm đại diện Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Nội vụ, Hội Khoa học Lịch sử tỉnh và các chuyên gia, nhà quản lý lĩnh vực di sản văn hóa thuộc Sở VHTTDL, Bảo tàng tỉnh Nam Định.

Một số đặc điểm về loại hình di tích tín ngưỡng trên địa bàn tỉnh Nam Định và công tác quản lý đối với di tích tín ngưỡng đã xếp hạng trong thời gian qua
1. Tỉnh Nam Định nằm ở Trung tâm vùng Đồng bằng sông Hồng với địa hình đồng bằng kết hợp có núi, sông và biển. Ở từng khu vực địa lý hành chính đều dày đặc những dấu ấn văn hoá truyền thống được thể hiện qua các công trình di tích tín ngưỡng như: Đình, đền, miếu, phủ, lăng mộ, từ đường dòng họ với một số đặc điểm và loại hình đặc trưng, tiêu biểu sau:

Quản lý, bảo vệ di vật, đồ thờ tự tại các di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Nam Định hiện nay
1. Trong kho tàng di sản văn hóa dân tộc, Nam Định là địa phương có bề dầy truyền thống lịch sử, văn hiến và cách mạng. Tính đến thời điểm hiện tại, tỉnh Nam Định có 1.330 di tích trong danh mục được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt, công bố, trong đó có 02 di tích xếp hạng quốc gia đặc biệt, 83 di tích xếp hạng quốc gia và 280 di tích xếp hạng cấp tỉnh, 04 nhóm bảo vật quốc gia. Với số lượng di tích nhiều, phân bố trên địa bàn 9 huyện và thành phố Nam Định, đồng thời là nơi lưu giữ hệ thống các di vật, đồ thờ tự phong phú, đa dạng nên công tác quản lý, bảo vệ di vật, đồ thờ tự tại các di tích cần được tăng cường trong thời gian trước mắt cũng như lâu dài.

Khu tưởng niệm đồng chí Lê Đức Thọ
Nhân dịp kỷ niệm 110 năm Ngày sinh đồng chí Lê Đức Thọ (10/10/1911 - 10/10/2021), Bảo tàng tỉnh Nam Định trân trọng giới thiệu bài viết về di tích lịch sử - văn hóa Khu tưởng niệm đồng chí Lê Đức Thọ, thôn Địch Lễ, xã Nam Vân, thành phố Nam Định. Đây là quê hương, nơi sinh sống của đồng chí cùng gia đình trong suốt thời kỳ niên thiếu.