Di tích lịch sử văn hoá Đền Xám, xã Hồng Quang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định là nơi thờ phụng Phụ dực quốc chính Thượng tướng quân Trần Minh Công (tên thật là Trần Lãm), được Bộ Văn hoá xếp hạng và cấp Bằng công nhận Di tích lịch sử văn hoá cấp Quốc gia ngày 13/1/1964.

Tướng quân Trần Minh Công (tức Trần Lãm), là người có công giúp Hoàng Đế Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân lập nên nhà nước Đại Cồ Việt - nhà nước phong kiến trung ương tập quyền đầu tiên trong lịch sử dân tộc. Ông cũng là người có công khai khẩn, lập nên Trang Lạc Đạo xưa, biến một vùng đất hoang hóa trở thành trù phú, phong đăng.

Tướng quân Trần Minh Công, mất ngày 10/10 tại làng Lạc Đạo. Sau khi ông mất, vua Đinh sắc phong cho nhân dân làng Lạc Đạo nơi ông lập sinh từ, dựng đền thờ phụng, hằng năm cứ vào ngày 17,18,19/8 âm lịch, nhân dân đều trang trọng tổ chức Lễ hội nhằm tưởng nhớ công lao to lớn của ông.

Huyện Nam Trực nằm ở cửa ngõ phía Nam của tỉnh Nam Định, là vùng đất có truyền thống lịch sử, văn hóa lâu đời. Nhiều năm qua, công tác bảo tồn các di sản văn hóa truyền thống luôn được cấp ủy, chính quyền các cấp và nhân dân địa phương quan tâm, gìn giữ và phát huy giá trị. Đến nay, huyện Nam Trực có 72 di tích được công nhận di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc; trong đó có 15 di tích xếp hạng cấp quốc gia và 57 di tích xếp hạng cấp tỉnh.

Đến nay, Đền Xám là một trong 147 Di tích Quốc gia Đặc biệt của cả nước. Cùng với di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Đền Trần và Chùa Phổ Minh, Đền Xám là một trong 3 di tích Quốc gia Đặc biệt của tỉnh Nam Định.

Phát biểu tại buổi Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia, ông Lưu Quang Tuyển, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Nam Trực nhấn mạnh: “Để công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa tiếp tục đạt hiệu quả, thời gian tới rất mong Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch cùng với địa phương tiếp tục tuyên truyền sâu rộng giá trị văn hóa lịch sử, khoa học và thẩm mỹ của di tích, phát huy toàn diện giá trị Đền Xám để nơi đây trở thành điểm đến có sức hút lớn với du khách thập phương. Đề nghị các cơ quan chuyên môn tiếp tục rà soát, lập hồ sơ công nhận các di tích lịch sử, văn hóa; đẩy mạnh các hoạt động giới thiệu, công tác tuyên truyền… góp phần giáo dục truyền thống và phát triển du lịch, quảng bá hình ảnh quê hương, con người Nam Trực đến với du khách thập phương”.

Phan Ánh/VOV-ĐBSCL