Theo “Vân Hương Thánh Mẫu tam thế giáng sinh”, Phủ Quảng Cung (Phủ Nấp) là nơi thờ phụng, ghi dấu lần giáng sinh thứ nhất của Thánh Mẫu Liễu Hạnh - một trong “tứ bất tử” của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Bà là người nổi tiếng thông minh, xinh đẹp, có nhiều công lao với quê hương: Quần tụ dân đắp đê Đại Hà quanh xã; xây dựng 15 cây cầu đá; khơi ngòi dẫn nước tưới tiêu ruộng đồng; trùng tu nhiều đền, đình, chùa ở địa phương… Mẫu Phạm Tiên Nga hóa thân về trời vào đêm mùng 3/3 năm Quý Tỵ (1473) tại ấp Quảng Nạp, tổng Vỉ Nhuế, phủ Nghĩa Hưng xưa (nay là thôn Tiến Thắng, xã Yên Đồng). Để tri ân công đức của Thánh Mẫu, người dân trong vùng ấp Quảng Nạp lập đền miếu Quảng Cung trên nền nhà nơi bà sinh ra để thờ phụng. Dưới các thời Lê, Nguyễn, đền miếu được tôn tạo nhiều lần thành Phủ Quảng Cung nguy nga, tráng lệ. Với ý nghĩa lịch sử, giá trị nghệ thuật kiến trúc, lễ hội, năm 2013, Phủ Quảng Cung được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp bằng công nhận Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia và được Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam trao bằng Bảo trợ di sản năm 2011.

Trải qua thời gian, Phủ Quảng Cung bị xuống cấp. Ngày 12/8/2024, UBND tỉnh có Quyết định số 1711/QĐ-UBND phê duyệt dự án tu bổ, tôn tạo di tích Phủ Quảng Cung (Phủ Nấp). Theo đó, thời gian thực hiện dự án từ năm 2024 đến năm 2029 với tổng kinh phí trên 47 tỷ đồng. Nguồn vốn thực hiện từ nguồn xã hội hóa. Dự án gồm các hạng mục trùng tu: Nghi môn; Phủ thờ Mẫu; Nhà thờ Trần triều; Lầu Cô, Lầu Cậu; Miếu cô Chín. Bên cạnh đó, tu bổ, tôn tạo các công trình phụ trợ gồm: Nhà soạn lễ; Nhà khách; Nhà thờ Hậu - Thủ nhang; Nhà bếp; Nhà vệ sinh; Lầu hóa vàng; Cổng phụ; Hàng rào di tích; Sân, vườn và hạ tầng kỹ thuật. Dự án do bà Trịnh Thúy Nga, Thủ nhang Phủ Quảng Cung (Phủ Nấp), xã Yên Đồng (Ý Yên) làm chủ đầu tư. Đơn vị lập Dự án tu bổ, tôn tạo di tích: Trung tâm Tư vấn Bảo tồn di tích thuộc Viện Bảo tồn Di tích.

Tin, ảnh: Văn Huỳnh